Những nguyên nhân của suy thận mạn

Đái tháo đường là nguyên nhân phổ biến nhất của suy thận mạn ở nhiều nơi trên thế giới. Nồng độ đường cao trong máu có thể gây tổn thương mạch máu trong thận dẫn đến suy thận mạn. Tổn thương thận có thể xảy ra ở đái tháo đường típ 1 và 2. Nếu bạn bị đái tháo đường, điều quan trọng là phải đảm bảo rằng nồng độ đường huyết phải được kiểm soát và theo dõi các vấn đề sức khỏe khác có liên quan như tăng huyết áp.

Tăng huyết áp, hay huyết áp cao là nguyên nhân phổ biến thứ hai của suy thận.

Huyết áp cao thường đi kèm với các vấn đề về tim mạch, gây tổn thương mạch máu ở thận làm cho tăng huyết áp là một trong những nguyên nhân hàng đầu của suy thận mạn. Nếu bạn bị tăng huyết áp, cần phải theo dõi và kiểm soát huyết áp vì khi huyết áp tăng cao có thể dẫn đến những vấn đề sức khỏe khác bao gồm suy thận mạn.

Suy thận đa nang (PKD) là một rối loạn phổ biến về gen thường được chẩn đoán khi chụp hình thận. Trong PKD, các nang phát triển bên trong quả thận, gây tổn thương chức năng thận và dẫn đến BTM. Mặc dù không thể chữa khỏi PKD nhưng có thể làm giảm tốc độ phát triển của các nang và diễn tiến của bệnh.

Lupus đỏ hệ thống (SLE) thường được gọi là lupus, đây là bệnh lý tự miễn, thường ảnh hưởng đến những phụ nữ trẻ. Tuy nhiên, cả nam giới và phụ nữ đều có thể mắc bệnh  ở bất kỳ lứa tuổi nào. Lupus là tình trạng trong đó hệ miễn dịch của cơ thể tấn công mô và cơ quan của chính cơ thể, bao gồm thận, gây ra Viêm thận do lupus. Viêm thận do lupus có thể dẫn đến BTM và thậm chí là suy thận giai đoạn cuối. Nếu bạn mắc lupus, điều quan trọng là bạn phải kiểm tra chức năng thận thường xuyên vì Viêm thận do lupus có thể không có bất kỳ triệu chứng nào khác khi khởi phát.

Viêm cầu thận đề cập đến nhóm các bệnh lý gây ra tình trạng viêm của các bộ phận lọc nhỏ trong thận gọi là cầu thận. Thông thường, điều này dẫn đến protein và hồng cầu rò rỉ vào nước tiểu. Viêm thận cầu thận cũng có thể ảnh hưởng đến những cơ quan khác ngoài thận. Điều quan trọng là phải được bác sĩ thận học chăm sóc nếu bạn có bất kỳ tình trạng nào được phân loại là viêm cầu thận.

Viêm thận bể thận mạn đề cập đến những tổn thương do nhiễm đường tiết niệu lặp đi lặp lại và viêm ở thận.. Các nguyên nhân gây viêm bể thận mạn rất đa dạng, Trong đó  trào ngược nước tiểu là nguyên nhân phổ biến nhất. Tình trạng viêm thận lặp đi lặp lại và kéo dài dẫn đến tổn thương vĩnh viễn và mất chức năng thận, thậm chí dẫn đến BTM.

Chỉ số khối cơ thể cao (BMI) làm tăng các nhu cầu về chuyển hóa, điều này làm cho thận phải làm việc nhiều hơn để lọc các chất thải. Tăng gánh nặng công việc sẽ làm tăng nguy cơ tổn thương thận khi kết hợp qua nhiều năm. Tình trạng thừa cân cũng làm tăng nguy cơ phát triển đái tháo đường và tăng huyết áp, đây là hai nguyên nhân chính gây bệnh thận mạn suy thận mạn.

Hút thuốc lá ảnh hưởng tiêu cực đến tất cả các cơ quan, bao gồm cả thận. Hút thuốc lá là nguyên nhân phổ biến của tổn thương mạch máu góp phần vào những bệnh lý có liên quan đến tim mạch. Tổn thương tim, mạch máu hay động mạch có thể làm giảm dòng máu đến thận và dẫn đến tổn thương thận theo thời gian.

Mặc dù suy thận có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi nhưng những người lớn tuổi trên 60 tuổi có nguy cơ cao hơn mắc suy thận mạn. Do đó, cần phải tầm soát thường xuyên khi bạn trên 60 tuổi.

Những bệnh lý di truyền  có thể dẫn đến  suy thận mạn từ những bệnh  phổ biến như suy thận đa nang (PKD) đến những bệnh lý hiếm gặp hơn thường dẫn đến viêm  cầu thận. Nếu bạn có tiền sử mắc suy thận trong gia đình, cần phải báo cho bác sĩ của bạn biết.

Việc sử dụng một số loại thuốc trong thời gian dài, như các thuốc kháng viêm không steroid (NSAIDS [DN1]), thường được biết đến là thuốc giảm đau và những thuốc thảo dược khác, có thể ảnh hưởng đến thận về lâu dài. Phải luôn tham khảo ý kiến của bác sĩ về các thuốc bạn sử dụng để hạn chế tối đa nguy cơ này.

Hãy nói với bác sĩ về những  lo lắng của bạn liên quan đến các yếu tố nguy cơ và xác định xem bạn có cần làm các xét nghiệm về chức năng thận hay không. Bạn cũng có thể loại bỏ những nguy cơ liên quan đến lối sống như hút thuốc là, bắt đầu tập thể dục thường xuyên ở mức độ trung bình, thực hiện chế độ ăn thân thiện với thận, và theo dõi huyết áp cũng như lượng đường trong máu.

Bạn hãy làm việc với bác sĩ để kiểm soát đường huyết nhằm hạn chế tối đa nguy cơ tổn thương thận. Hãy theo dõi các thay đổi về chức năng thận vì suy thận mạn có thể xuất hiện trong vòng 2-5 năm sau khi mắc bệnh đái tháo đường típ 1. Phát hiện sớm có thể làm chậm diễn tiến suy thận mạn đối với cả bệnh  đái tháo đường típ 1 và típ 2.

Hãy tìm hiểu thêm về các triệu chứng của bệnh thận mạn.

Việc phát hiện sớm suy thận mạn rất quan trọng để có thể thực hiện các bước thích hợpnhằm làm chậm lại diễn tiến của bệnh. Và do giai đoạn đầu của suy thận mạn hiếm khi biểu hiện bất kỳ triệu chứng nào nên việc chẩn đoán  thường được thực hiện  thông qua tầm soát kiểm tra sức khỏe: xét nghiệm nước tiểu để đo chỉ số albumin-creatinine (ACR) hay chỉ số protein-creatinine (PCR) và xét nghiệm máu để xác định độ lọc cầu thận (GFR).

Chỉ số albumin-creatine, hay ACR là xét nghiệm phát hiện albumin trong nước tiểu, một chỉ điểm của suy thận mạn đối với những bệnh nhân đái tháo đường.

Đúng vậy. Tỉ số protein-creatinine hay PCR là một xét nghiệm đo  lường lượng protein trong nước tiểu. Khi có rò rỉ protein vào nước tiểu thì  đó là dấu hiệu phổ biến của tổn thương thận.

Độ lọc cầu thận (eGFR) ước tính là chỉ số về   chức năng thận và được xác định thông qua  xét nghiệm máu. eGFR dưới 60ml/phút cho biết khởi phát suy thận mạn. eGFR thấp hơn 15ml/phút là giai đoạn 5 của suy thận mạn, suy thận giai đoạn cuối  hay bắt đầu suy thận.

Tiên lượng phụ thuộc vào giai đoan suy thận mạn khi được phát hiện, và không phải tất cả suy thận mạnđều dẫn đến suy thận giai đoạn cuối hay suy thận. Diễn tiến của suy thận mạn có thể chậm lại khi được theo dõi và quản lý cẩn thận . Và nếu chức năng thận tiếp tục giảm thì các phương án điều trị suy thận giai đoạn cuối cần được cân nhắc.